redakcjaChoć w przepisach wciąż brak definicji legalnej rażąco niskiej ceny, to na przestrzeni lat orzecznictwo europejskie, krajowe oraz doktryna wypracowały stanowisko, za którym przyjmuje się, że jest to cena zawarta w ofercie, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu z cenami rynkowymi podobnych zamówień i innych ofert.
Co to jest rażąco niska cena w zamówieniach publicznych?
Do tej pory powstało wiele rozważań na temat tego, czym w rzeczywistości jest rażąco niska cena. Aby wyjaśnić Ci to zagadnienie, kluczowe okaże się odniesienie do ustawy prawo zamówień publicznych. Art. 224 wspomnianej ustawy zawiera szeroko pojęte wyjaśnienia dotyczące ceny wskazanej w ofercie, jednak ani prawo polskie, ani europejskie, nie zawiera tak naprawdę legalnej definicji tego pojęcia. Ważną przesłanką ku rozstrzygnięciu tego zagadnienia może być jednak ust. 1, który wskazuje na to, że jeżeli zaoferowana cena lub koszt wydają się rażąco niskie w stosunku do konkretnego zamówienia, to zamawiający może żądać od wykonawcy dodatkowych wyjaśnień, które rozstrzygną wartość oferty. W związku z tym, wychodząc od tego stwierdzenia, można domniemać, że rażąco niska cena to po prostu kwota nierealistyczna w kontekście szeroko pojętej, aktualnej sytuacji gospodarczej. Na potwierdzenie tej tezy możesz zapoznać się np. z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, a konkretniej z uzasadnieniem wyroku z dnia 5 marca 2021 roku. To właśnie tutaj pojawia się zagadnienie rażąco niskiej ceny, jako nierealistycznej wartości, dalece odbiegającej w porównaniu z cenami rynkowymi podobnych zamówień.
O czym świadczy rażąco niska cena i jak powinni zachować się wykonawcy?
Wiesz już, że rażąco niska cena wpływa poniekąd na wiarygodność wykonawcy. Zbyt niska oferta może zostać podana w wątpliwość nie tyle ze względu na opłacalność projektu, ile w ogóle możliwość jego wykonania. W związku z tym możesz zastanawiać się, jakie są ścieżki wyjścia z takiej sytuacji? Po raz kolejny musisz przeanalizować wspomniane już prawo zamówień publicznych. Art. 224 ust. 2 pkt 1 mówi, że w takiej sytuacji możesz zwrócić się, a wręcz masz obowiązek zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień. Co ciekawe, obowiązujące przepisy uwzględniają również brak takiego obowiązku, ale tylko wówczas, gdy rozbieżność wynika z oczywistych względów.
Rażąco niska cena a przepisy prawa zamówień publicznych
Ciekawy może być dla Ciebie również art. 224 ust. 5 prawo zamówień publicznych, który wskazuje na to, że obowiązek udowodnienia braku występowania rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Opisywana sytuacja jest niestety bardzo często bagatelizowana, co może mieć daleko idące skutki. Pośród tego niezwykle ważne może okazać się uzasadnienie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 czerwca 2021 roku, w którym możesz znaleźć potwierdzenie tej tezy. Krajowa Izba Odwoławcza wskazuje m.in., że wykonawca powinien przedstawić zamawiającemu wszelkie informacje dotyczące kalkulacji, na podstawie której została wyliczona cena, a także sposobu dokonywania obliczeń oraz wszelkich czynników, które miały wpływ na końcową kwotę. Co istotne, wyjaśnienia, jakie składa wykonawca zamawiającemu, powinny być jasne, przejrzyste oraz nie wzbudzać wątpliwości. Takie uzasadnienie jest zgodne z przepisami art. 224 ust. prawo zamówień publicznych, które wskazuje na to, że o na wykonawcy ciąży obowiązek udowodnienia braku występowania rażąco niskiej ceny.
Co może zrobić zamawiający w przypadku rażąco niskiej ceny?
Spójrz teraz na to, co sugeruje prawo zamówień publicznych w momencie, gdy cena wydaje się rażąco niska? W tym przypadku musisz odnieść się do przepisów art. 224 ust. 7, który mówi, że jeżeli wartość zamówienia przekracza lub jest równa progom unijnym, to zamawiający zawiadamia Komisję Europejską oraz Prezesa Urzędu o odrzuceniu ofert, które według niego zawierały rażąco niską cenę.
Co w przypadku braku wyjaśnień?
Zwróć również uwagę na to, że oferta może być odrzucona jako ta z rażąco niską ceną w momencie, gdy wykonawca nie udzielił stosownych wyjaśnień w określonym terminie lub wyjaśnienia zostały złożone, ale nie wyczerpują dostatecznie tematu i na ich podstawie nie można jednoznacznie określić zasadności zaoferowanej ceny.
